شیخ شهاب‌الدین سهروردی موسس مکتب فلسفی اشراق

به گزارش خبرنگار گنجینه فارس، شناخت و معرفی شخصیت‌ها و مشاهیر اهمیت زیادی دارد، زیرا این کار به انتقال دانش، انگیزه دادن، تقویت هویت فرهنگی و درک بهتر از تاریخ و فرهنگ کمک می‌کند. این فرایند می‌تواند با معرفی دستاوردهای افراد موفق و تأثیرگذار، الهام‌بخش باشد و مهارت‌های ضروری مانند تحقیق و ارائه را تقویت کند.

اهمیت شناخت و معرفی مشاهیر و با معرفی شخصیت‌های تاریخی و فرهنگی، می‌توان دانش و ارزش‌های یک جامعه را به نسل‌های آینده منتقل کرد و از این طریق هویت فرهنگی را تقویت نمود. 

بررسی زندگی و دستاوردهای افراد موفق و تأثیرگذار می‌تواند به دیگران انگیزه دهد و نشان دهد که چگونه می‌توان در برابر مشکلات ایستادگی کرد و به اهداف خود دست یافت. با شناخت شخصیت‌ها و مشاهیر، می‌توان درک بهتری از تاریخ و فرهنگ خود و دیگر ملت‌ها به دست آورد و از تفاوت‌ها و اشتراکات فرهنگی آگاه شد.

به همین منظور از این پس هر هفته به معرفی یکی از شخصیت‌ها و مشاهیر بزرگ جهان خواهیم پرداخت.

هشتم مرداد؛ روز بزرگداشت شیخ شهاب الدین سهروردی

شیخ شهاب‌الدین سهروردی کسی است که مکتب فلسفی اشراق را بوجود آورد.

شهاب الدین یحیی ابن حبش بن امیرک ابوالفتوح سهروردی، ملقب به شهاب‌الدین، شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید ، فیلسوف نامدار ایرانی اهل قیدار از استان زنجان ایران است.

بخشی از زندگی شهاب‌الدین سهروردی

شهاب‌الدین سهروردی در سال ۵۴۹ هجری قمری/۱۱۵۵ میلادی در دهکده سهرورد از توابع شهرستان خدابنده واقع در استان زنجان ایران متولد شد. سهروردی تحصیلات مقدماتی را که شامل حکمت، منطق و اصول فقه بود در نزد مجدالدین جیلی استادِ فخر رازی در مراغه آموخت و در علوم حکمی و فلسفی سرآمد شد و بقوت ذکا، وحدت ذهن و نیک اندیشی بر بسیاری از علوم اطلاع یافت.

سهروردی بعد از آن به اصفهان، که در آن زمان مهم‌ترین مرکز علمی و فکری در سرتاسر ایران بود، رفت و تحصیلات صوری خود را در محضر ظهیرالدین قاری به نهایت رسانید. در گزارش‌ها معروف است که یکی از هم‌درسان وی، فخرالدین رازی، که از بزرگ‌ترین مخالفان فلسفه بود، چون چندی بعد از آن زمان، و بعد از مرگ سهروردی، نسخه‌ای از کتاب تلویحات وی را به او دادند آن را بوسید و به یادِ همدرس قدیمش در مراغه اشک ریخت.

شهاب‌الدین سهروردی پس از پایان تحصیلات رسمی، به سفر در داخل ایران پرداخت، و از بسیاری از مشایخ تصوف دیدن کرد. در واقع، در همین دوره بود که سهروردی شیفته راه تصوف گشت و دوره‌های درازی را به اعتکاف و عبادت و تفکر گذراند. سهروردی همچنین سفرهایش را گسترش داد و به آناتولی و شامات رسید، و چنان‌چه از گزارش‌ها برمی‌آید، مناظر شام در سوریه کنونی او را بسیار مجذوب خود نمود. در یکی از سفرها از دمشق به حلب رفت و در آنجا با ملک ظاهر پسر صلاح الدین ایوبی (سردار معروف مسلمانان در جنگ‌های صلیبی) دیدار کرد.

ملک ظاهر که محبت شدیدی نسبت به صوفیان و دانشمندان داشت، مجذوب این حکیم جوان شد و از وی خواست که در دربار وی در حلب ماندگار شود. شیخ شهاب‌الدین سهروردی نیز که عشق شدیدی نسبت به مناظر آن دیار داشت، شادمانه پیشنهاد ملک ظاهر را پذیرفت و در دربار او ماند. در همین شهر حلب بود که وی کار بزرگ خویش، یعنی، حکمةالاشراق را به پایان برد.

اما سخن گفتن‌های بی پرده و بی احتیاط بودن وی در بیان معتقدات باطنی در برابر همگان، و زیرکی و هوشمندی فراوان وی که سبب آن می‌شد که با هر کس بحث کند، بر وی پیروز شود، و نیز استادی وی در فلسفه و تصوف، از عواملی بود که دشمنان فراوانی مخصوصا از میان علمای قشری برای سهروردی فراهم آورد.

درگذشت شیخ شهاب‌الدین سهروردی

سرانجام به دستاویز آن که او سخنانی برخلاف اصول دین می‌گوید، از ملک ظاهر خواستند که شیخ شهاب‌الدین سهروردی را به قتل برساند، و چون وی از اجابت خواسته آن‌ها خودداری کرد، به صلاح الدین ایوبی شکایت بردند. متعصبان او را به الحاد متهم کردند و علمای حلب خون او را مباح شمردند (اتهام او معاندت با شرایع آسمانی اعلام شد). صلاح‌الدین که به تازگی سوریه را از دست صلیبیان بیرون آورده بود و برای حفظ اعتبار خود به تایید علمای دین احتیاج داشت، ناچار در برابر درخواست ایشان تسلیم شد.

پایان پیام / 10238