مردم در سرتاسر دنیا کمتر بچه‌دار می‌شوند؛ آیا واقعاً به پایان دنیا نزدیک شده‌ایم؟

به گزارش خبرنگار گنجینه فارس، نرخ باروری در بسیاری از کشورهای جهان به شدت کاهش یافته است و انتظار می‌رود این روند طی چند نسل آینده مشکلاتی ایجاد کند. ایران یکی از نمونه‌های بارز این پدیده است؛ جایی که نرخ باروری از تقریباً ۷ فرزند به ازای هر زن در سال ۱۹۷۰ به ۱٫۷ در سال ۲۰۲۳ رسیده است. این میزان کمتر از حد لازم برای حفظ جمعیت است و نشان می‌دهد تولید مثل دیگر برای نگهداری از جمعیت کافی نیست.

 این کاهش سریع و غیرمنتظره نرخ باروری در سطح جهانی مشاهده می‌شود، به طوری که پژوهشگران دانشگاه واشنگتن پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۰۵۰، بیش از سه چهارم کشورها با این شرایط مواجه خواهند شد. خسوس فرناندز-ویلاورد، اقتصاددان دانشگاه پنسیلوانیا، می‌گوید: 
«کاهش باروری بسیار سریع‌تر از چیزی است که کسی انتظار داشت و در کشورهایی رخ می‌دهد که هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کرد.»
 این وضعیت اقتصادهای وابسته به رشد جمعیت را با چالش‌هایی مانند کاهش نوآوری، بهره‌وری و کمبود نیروی کار برای حمایت از سالمندان روبرو می‌کند.

 پیامدهای این تغییرات جمعیتی گسترده است و می‌تواند بر قدرت نظامی، نفوذ سیاسی و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های سبز نیز تاثیر بگذارد. آستین شوماخر، پژوهشگر سلامت در دانشگاه واشنگتن، می‌گوید: «کشورها باید همین حالا به مسئله کاهش جمعیت و اثرات آن رسیدگی کنند.» کشورهایی مانند کره جنوبی که نرخ باروری آن از ۴٫۵ در سال ۱۹۷۰ به ۰٫۷۵ در سال ۲۰۲۴ رسیده، پیشتاز این روند هستند و جمعیتشان در حال کاهش است.

 در واکنش به این وضعیت، بسیاری از کشورها اقداماتی برای مقابله با کاهش زاد و ولد انجام داده‌اند. با این حال، حتی مؤثرترین تلاش‌ها نیز ممکن است نرخ باروری را به سطوح گذشته بازنگرداند. از همین رو، پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که تمرکز باید از بازگرداندن نرخ باروری به حالت قبل، به سمت سازگاری و تاب‌آوری در برابر تغییرات جمعیتی آینده تغییر کند. باربارا کاتز راثمن، جامعه‌شناس دانشگاه شهر نیویورک، می‌گو
ید: «ما هنوز هم بچه می‌آوریم؛ نژاد بشر در حال نابودی نیست.»

دلایل متعددی برای این کاهش باروری وجود دارد که شامل دسترسی بهتر به روش‌های پیشگیری از بارداری، افزایش سطح آموزش و فرصت‌های شغلی برای زنان، تغییرات اجتماعی در روابط و فرزندپروری، و افزایش هزینه‌های زندگی (به‌ویژه مسکن) است. جوانان در کشورهای ثروتمند کمتر وارد روابط می‌شوند و فعالیت جنسی کمتری دارند، که این خود به کاهش زاد و ولد کمک می‌کند. حتی نگرانی‌ها درباره بی‌ثباتی سیاسی و محیطی نیز در این روند نقش دارد. استوارت گیتل-باستن، جامعه‌شناس، می‌گوید: «نرخ پایین باروری نتیجه مشکلات اجتماعی و قانونی است که باعث می‌شود مردم نتوانند به تعداد بچه‌ای که می‌خواهند برسند.»

 برای مقابله با این چالش‌ها، راهکارهایی مانند ارائه مشوق‌های مالی (نظیر سرمایه‌گذاری اولیه برای نوزادان)، حمایت از سیاست‌های مهاجرتی برای جبران کاهش جمعیت و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای نگهداری از سالمندان پیشنهاد می‌شود. با افزایش امید به زندگی، درصد افراد بالای ۶۵ سال در ۲۵ سال آینده تقریباً دو برابر خواهد شد و نیاز به حمایت مالی و فیزیکی بیشتر می‌شود. استثنای مهم در این روند، آفریقای جنوب صحرا است که انتظار می‌رود تا سال ۲۱۰۰ بیش از نیمی از نوزادان جهان در این منطقه به دنیا بیایند.

 در گذشته، پژوهشگرانی مانند پل و آن ارلیچ در میانه قرن بیستم درباره افزایش جمعیت و قحطی هشدار دادند، اما پیشرفت‌های پزشکی و کشاورزی جمعیت جهان را به هشت میلیارد رساند. اکنون، با کاهش رشد جمعیت و میانگین باروری جهانی به ۲٫۲، تمرکز از «جمعیت بیش از حد» به «کاهش جمعیت» تغییر کرده است. پیش‌بینی آینده جمعیت دشوار است، زیرا داده‌ها کامل نیستند و مدل‌ها ممکن است گذشته را شاخص دقیقی برای آینده فرض کنند. این امر مستلزم توجه و برنامه‌ریزی دقیق برای سازگاری با جهان در حال تغییر است.

پایان پیام / 11308