نفس های آخر منابع آب زیر زمینی فارس

به گزارش گنجینه فارس به نقل از ایرنا، بر اساس برنامه ریزی های انجام شده، منابع آب زیرزمینی در ایران از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردارند، زیرا حدود ۵۵ درصد از کل آب مصرفی کشور از این منابع تأمین می‌شود.

با توجه به کمبود بارش و افزایش مصرف آب در سال‌های اخیر، میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی به شدت افزایش یافته است و این منابع به سطح بحرانی رسیده‌اند البته امسال پس از چهار سال متوالی خشکسالی استان فارس در اواخر بهمن ماه امسال شاهد بارش خوبی بوده است.

طبق آخرین آمارهای شرکت آب منطقه‌ای استان فارس حدود ۶۵ هزار حلقه چاه دارای پروانه و ۱۲ هزار حلقه چاه غیر مجاز در استان وجود دارد.

استان فارس در حالی با بحران کم آبی مواجه است، یکی از رکوردداران چاه های غیر مجاز می باشد و بالای ۹۰ درصد آب های زیرزمینی توسط کشاورزان مصرف می شود.

وضعیت منابع آب زیرزمینی استان در بحرانی پنهان

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس گفت: استان فارس ۸۲ درصد منابع زیرزمینی و ۱۸ درصد آب سطحی دارد. استان هایی که بیش از ۵۰ درصد از آب منابع زیرزمینی شان را استفاده می کنند به دلیل وابستگی به آب زیرزمینی، وارد بحران آب جدی شده اند.

علی شبانی عنوان کرد: این آمار به طور میانگین در کشور حدود ۵۰ درصد است اما استان فارس با یک هزار و ۳۰۰ حلقه چاه وابستگی جدی به آب زیرزمینی در بحث آب شرب دارد.

وی تاکید کرد: سالانه به طور میانگین حدود هفت میلیارد متر مکعب برداشت آب استان است و از این میزان ۵۸۰ میلیون متر مکعب شرب استان است.

شبانی بیان کرد: برای همین سهم ناچیز از آب شرب ناچاریم برای ایزدخواست در شمال فارس از فاصله ۶۰ کیلومتری تامین آب انجام شود، برای آباده و روستاهای اطراف از فاصله ۱۲۵ کیلومتری تامین آب بشود.

وی ادامه داد: برای ارسنجان از فاصله ۹۰ کیلومتری و مرودشت از فاصله ۷۵ کیلومتری، شهر شیراز از فاصله ۱۲۷ کیلومتری آب رسانی انجام می شود.مناطق جنوبی استان از فاصله ۲۵۰ کیلومتری از نعمت آب بهره مند شده اند.آبرسانی به لامرد و مهر از سد کوثر در فاصله ۷۷۰ کیلومتر انجام می شود.آبرسانی به داراب و فسا از سد رودبار حدود ۱۰۰ کیلومتر است.

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس افزود: در مجموع می توان اعلام کرد که مرزهای حوضه های آبریز برای بسیاری از نقاط کشور به ویژه استان فارس درنوردیده شده است.

شبانی ابراز کرد: پس از چهار سال خشکسالی متوالی امسال وضعیت نسبت به سال های قبل بهتر شده است و حدود ۳۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش بارش وجود داشته است.

وی افزود: با این حال نسبت به میانگین سالانه بلند مدت حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد کاهش بارندگی در استان وجود دارد و این زنگ خطری است برای اینکه منابع آبی را برداشت می کنیم اما جایگزین نمی شود.

شبانی گفت: در فسا چاه به ارتفاع ۱۵۰ متر حفر می شد اما اکنون به ۴۹۵ متر رسیده و در جهرم به ۶۰۰ متر رسیده است.

وی تاکید کرد: شرکت آب و فاضلاب استان تلاش کرده تا نارسایی و مشکلات مردم را در حوزه آب شرب رفع کند و اما هنوز هم مشکلاتی به واسطه شرایط کمبود بارش ها و محدودیت های منابع مالی در حوزه آبفای استان وجود دارد.

تغییر اقلیم، فرونشست زمین و شوری آب پیامد بهره برداری بی رویه آب زیرزمینی

قائم مقام مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب فارس گفت: در برخی مناطق استان به دلیل برداشت بی‌رویه آب شاهد شوری آب هستیم و مناطق جنوبی استان آب رو به شوری رفته است.

محمد علی قلندری تصریح کرد: به دلیل برداشت های بی رویه از منابع آب زیززمینی استان، تغییر اقلیم در سطح کشور و استان رخ داده و نتیجه آن افزایش درجه حرارت است که مصرف آب را هم بالا می برد.

وی ابراز کرد: اثرات نامطلوب این برداشت های بی رویه در استان باعث فرونشست و فرو چاله شده و فارس در این زمینه صاحب مقام است.

قائم مقام مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب فارس ابراز کرد: اکنون برخی مناطق استان تحت تاثیر آن قرار گفته و برای نمونه موضوع جابه جایی روستایی در استهبان مطرح شده است.

قلندری تاکید کرد: رویکرد آب و فاضلاب استان از مقابله با خشکسالی به مدیریت خشکسالی تغییر یافته است و منابع آبی به طور چشمگیر در برخی مناطق کاهش یافته است.

وی بیان کرد: وزارت نیرو و شرکت‌ آب و فاضلاب پنج محور اصلی شامل مدیریت مصرف و تقاضا، فرهنگ سازی، تداوم خدمات رسانی، ارتقای کیفیت آب و افزایش ظرفیت تامین دارد. می طلبد مردم در حوزه مدیریت مصرف آب در حوزه کشاورزی، شرب، صنعت همراهی کنند.

برنامه های آبفای استان برای مدیریت خشکسالی

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس گفت: برنامه های بلند مدت و کوتاه مدتی برای موضوع مدیریت منابع آبی انجام شده و آب شیرین کن های محلی یکی ار راهکارهای انجام شده است.

شبانی ابراز کرد: تامین آب از دریا برای مناطقی که دسترسی به آب شرب سالم ندارند، جزو برنامه های بلند مدت است.

وی تاکید کرد: در بحث آب شرب باید توجه جدی وجود داشته باشد و همراهی مردم و فرهنگ مدیریت مصرف کمک بسیار مهمی خواهد کرد.

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس عنوان کرد: استفاده از آب های غیرمتعارف از جمله پساب صنایع هم یکی دیگر از این برنامه هاست که شرکت مهندسی و وزارت نیرو با رویکردی که در دو سال اخیر دارد این موضوع را به عنوان سیاست راهبردی خود انتخاب کرده است.

شبانی عنوان کرد: در حوزه پساب برای نمونه در اقلید قراردادی با کارخانه فولاد به زودی امضا خواهد شد.همچنین فاضلاب در هشت شهر و چهار روستای استان در دست بهره برداری قرار دارد.

وی تاکید کرد: حدود ۸۵ هزار متر مکعب ظرفیت تصفیه خانه های استان است. این شرکت توانسته از طریق بانک توسعه اسلامی برای شهرهای فیروزآباد، سپیدان، آباده، داراب، فسا و نی ریز تسهیلات بگیرد.

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان فارس عنوان کرد: کار در آباده به پایان رسیده و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در پنج شهر دیگر با وجود محدودیت های اعتباری مناقصه انجام شده است.

شبانی گفت: اجرای ۱۳۰ کیلومتر شبکه در داراب و ۱۳۰ کیلومتر در فسا، تصفیه خانه ۹ هزار مترمکعبی نی ریز، تصفیه خانه ۲۰ هزار متر مکعبی فسا، تصفیه خانه ۴ هزار متر مکعبی فیروزآباد و ۵۰ کیلومتر شبکه در فیروزآباد آغاز شده است.

وی ادامه داد: امسال در مجموع ۷۴ پروژه از تابستان تا دهه فجر در ۲۷ شهرستان، به ارزش ۹۳۵ میلیارد تومان بهره برداری شد. این طرح ها ۳۷۷ هزار نفر جمعیت در ۱۶ شهر و ۲۶۱ روستا را پوشش می داد.

تعداد چاههای مجاز و غیر مجاز کشاورزی و غیرکشاورزی فارس معادل عدد ۱۶ استان کشور است

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس، گفت: از ابتدای سال تاکنون ۲۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در فارس پُر و مسلوب المنفعه و بالغ بر ۴۵۰۰ حلقه چاه مجاز به کنتور هوشمند مجهز شده است.

سیاوش بدری با اشاره به چشم‌انداز مشخص شده وزارت نیرو در حوزه منابع آب، افزود: تلاش خواهیم کرد که با اجرای پروژه‌ها میزان استفاده از منابع آب سطحی را در این استان تا افق ۱۴۲۵ به بیشترین مقدار افزایش داده و حجم بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی برای مصارف مختلف را به کمترین درصد کاهش دهیم.

وی گفت: به طور میانگین کل حجم بارندگی در این استان بیش از ۳۰ میلیارد مترمکعب است که با توجه به قرارگیری نسبت به خط استوا و موقعیت جغرافیایی فارس، ۳۰ درصد کل آن معادل ۹ تا ۱۱ میلیارد مترمکعب آن جزو آب تجدیدپذیر محسوب می‌شود.

او با یادآوری اینکه ۹۰ درصد آب تجدیدپذیر در فارس استفاده می‌شود، حداکثر این میزان در نرم جهانی را ۴۰ درصد ذکر و اضافه کرد: این امر موجب کاهش پتانسیل آب زیرزمینی در استان و تبعات ناشی از آن شده است. باید توجه داشت که اگر تغذیه و تخلیه آبخوان متعادل نباشد، با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهیم شد.

مدیرعامل آب منطقه‌ای فارس گفت: هرچه برداشت آب بیش از میزان تغذیه آبخوان باشد، یکی از مشکلات فرونشست خواهد بود که بسیاری از استان‌ها با آن مواجه هستند و در فارس هم در شهرستان‌هایی نظیر مرودشت، بیضا و بخش‌های شرقی استان که بارش کمتری دارند شاهد این مشکل هستیم.

وی تعداد منابع آب اعم از سطحی و زیرزمینی در فارس را ۱۰۳ هزار منبع اعلام و با یادآوری اینکه چاه‌ها بیشترین تعداد منابع آب در این استان را شامل می‌شود، گفت: در استان فارس حدود ۹۰ هزار چاه کشاورزی و غیرکشاورزی اعم از مجاز و غیرمجاز، وجود دارد و این تعداد معادل عدد ۱۶ استان کشور است.

بدری با یادآوری اینکه در فارس حدود ۶۵ هزار حلقه چاه دارای پروانه وجود دارد، آمار تعداد چاه‌های غیرمجاز فارس را بالا اعلام و در عین حال اضافه کرد: با توجه به تداوم خشکسالی و برداشت بی‌رویه و غیراصولی، حدود ۵۰ درصد چاه‌های غیرمجاز استان خشک شده و اکنون حدود ۱۲ هزار حلقه چاه غیرمجاز دارای آب در فارس وجود دارد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس با اشاره به برنامه جدی وزارت نیرو در مورد پر و مسلوب المنفعه کردن چاه‌های غیرمجاز، گفت: از ابتدای سال تاکنون ۲۵۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در فارس پر و مسلوب المنفعه و بالغ بر ۴۵۰۰ حلقه چاه مجاز به کنتور هوشمند مجهز شده است و در مجموع نزدیک ۲۸۰۰ حلقه از چاه‌های مجاز کنتور دار شده‌اند و امیدواریم این آمار تا پایان سال با افزایش مواجه باشد.

بدری تصریح کرد: در مواجهه قانونی با چاه‌های غیرمجاز موجود در فارس، مسائلی نظیر معیشت و اقتصاد مردم مد نظر قرار دارد و بر این اساس، اولویت‌هایی را برای پر و مسلوب‌المنفعه کردن این چاه‌ها تعیین شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس در ادامه، پیرامون طرح‌های مطالعاتی و در دست اجرا، گفت: توزیع و پراکنش بارندگی در استان، در جانمایی سدها و همچنین خطوط انتقال بیشترین تاثیر را دارد.

بدری خاطرنشان کرد: براساس تکالیف قانونی، در افق ۱۴۲۵ باید ۵۵ درصد مصرف آب شرب از منابع سطحی و ۴۵ درصد از منابع آب زیرزمینی تامین شود؛ تا انتهای سال ۱۳۹۹ میزان استفاده از آب‌های سطحی برای تامین نیاز شرب در فارس بالغ بر ۲۰.۵ درصد بود که با بهره‌برداری از ابرپروژه خط دوم آبرسانی از سد درودزن و پوشش جمعیتی حدود ۲ میلیون نفری از این خط، این عدد به ۳۶.۵ درصد افزایش یافته است.

وی گفت: با اتمام طرح‌های در دست مطالعه و اجرا در افق نه چندان دور و حدود ۱۰ تا ۱۵ سال آینده، این عدد به ۶۶.۶ درصد خواهد رسید که از تکلیف تعیین شده بیشتر خواهد بود.

دیگر اقدامات انجام شده در حوزه آبرسانی

معاون بهره برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب فارس گفت: سال ۱۴۰۰ قرادادی به مبلغ ۵۱۳ میلیارد تومان در زمینه جهاد آبرسانی به استان فارس با قرارگاه در تهران منعقد شد که هدف از آن بهبود وضعیت و یا تامین آب ۳۷۷ روستا بود.

وحید حق شناس افزود: در قالب این طرح، ۴۶ پروژه در ۲۰ شهرستان استان باید در مدت ۳۰ ماه اجرا می شد و خرداد ماه سال قبل قرارداد به پایان رسید اما با توجه به اینکه پیشرفت فیزیکی برخی طرح ها به بالای ۷۰ درصد رسیده بود، قراداد به مدت ۲ سال دیگر تمدید شد.

وی ادامه داد: اکنون تا خردادماه ۱۴۰۴ قراداد تمدید شده است و بیش از ۷۰ درصد عملیات اجرایی تعریف شده در فارس اجرایی شده است.

معاون بهره برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب فارس ابراز کرد: همچنان ظرفیت برای اجرای طرح وجود دارد و با تخصیص اعتبار جدید ادامه قرارداد دنبال می شود.

حق شناس ادامه داد: هدفگذاری ما ۳۷۷ روستا بود اما بیش از ۴۰۰ روستا بهره مند شدند و یا بهبود وضعیت آبرسانی را داشته اند و به طور کلی هدف قرارگاه در استان محقق شده است.

به گزارش گنجینه فارس به نقل از آب و فاضلاب استان در ۱۲۲ شهر استان، ۲ هزار و ۳۹۰ روستا ارائه خدمت می کند یعنی در جغرافیایی به مساحت ۱۱۷ هزار کیلومتر مربع که فاصله شمال به جنوب استان حدود ۸۸۰ کیلومتر است.

اولین شهر استان هم مرز با استان اصفهان و انتهای استان هم مرز با استان هرمزگان است. غرب به شرق استان هم حدود ۶۷۰ کیلومتر است که شهر کوپن هم مرز کهگیلویه و بویراحمد و در شرق نیز فارس هم مرز استان کرمان است.

اختلاف دما بین برخی شهرهای استان به ۲۰ درجه هم می رسددر عین اینکه در برخی مناطق به زیر پنج درجه سانتی گراد هم می رسد.

حدود ۳۸۰ میلیون متر مکعب سهم تولید آب سالانه استان است که این میزان حدود ۲ درصد آب زیرزمینی و حدود ۱۸ درصد آب سطحی است.

پایان پیام / 5991